Các tỉnh vô tư lự... chi sai chế độ

Chủ nhiệm Hội đồng Dân tộc Ksor Phước: "Quốc hội chẳng thể cứ nói chung chung, mà phải xử lý chính danh các tỉnh sai phạm".  Thất thu ngân sách “có vấn đề”  Đây chỉ là một trong những vấn đề “chi vượt rào” được chỉ ra trong mỏng của kiểm toán quốc gia và vắng thẩm tra của Ủy ban Tài chính và Ngân sách QH về quyết toán NSNN năm 2012. Diễn tả mỏng kiểm tra, Chủ nhiệm UB Tài chính và Ngân sách QH Phùng Quốc Hiển cho biết trong điều kiện thu ngân sách tăng thấp (tăng 1,9%, tương đương 14.072 tỷ đồng), thì chi quản lý hành chính tại hầu hết các địa phương đều vượt dự toán - tăng 12,5%, tương đương 9.924 tỷ đồng. Trong đó có 20/34 tỉnh được kiểm toán có chi quản lý hành chính vượt trên 30%. Báo cáo của kiểm toán quốc gia cũng dẫn tình trạng 24/34 địa phương được kiểm toán dùng nguồn cải cách lương lậu để chi ngay, chi một số nhiệm vụ khác chưa đúng quy định 1.409 tỷ đồng. Hay năm 2012 còn một số khoản thuộc nhiệm vụ chi của NSNN chưa được xử lý vào cân đối ngân sách nhà nước. Số quyết toán hoàn thuế giá trị gia tăng năm 2012 thấp hơn số thuế giá trị gia tăng thực hoàn đến 31.12.2012 là 33.478,34 tỷ đồng. Kiểm toán nhà nước cũng kiến nghị giảm chi trên 5.000 tỷ đồng và tăng thu trên 4.000 tỷ đồng đối với niên độ ngân sách 2012. Biểu hiện mỏng quyết toán NSNN tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, quyết toán số bội chi năm 2012 là 154.126 tỷ đồng, so dự toán vượt 13.926 tỷ đồng, bằng 4,75% GDP thực tế, nằm trong tỷ lệ bội chi Quốc hội cho phép. Tuy nhiên, rà sơ bộ, có ý kiến tại Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, số bội chi như thưa của Chính phủ chưa phản chiếu hết tình hình bội chi như: chưa tính đủ số hoàn thuế giá trị gia tăng phát sinh trong năm, nợ đọng xây dựng cơ bản, tạm ứng vốn lớn chưa thu hồi. Cho rằng Chính phủ điều hành tăng bội chi ngân sách quốc gia năm 2012 chưa có ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là chưa thích hợp, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội “đề nghị Chính phủ cần rút kinh nghiệm”. Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Hữu Vạn cũng nêu thực tại quan ngại, khi mới đối chiếu một tỉ lệ rất nhỏ với các đơn vị dắt mối kiểm toán, nhưng số thu ngân sách đã tăng lên. Đối với DNNN, mới đối chiếu số đơn vị là 8%, nhưng nộp ngân sách tăng thu 1.843 tỉ. Khu vực ngoài quốc doanh mới đối chiếu 0,31% tổng số DN, nhưng kiến nghị tăng thuế 765 tỉ. Điều này cho thấy qua kiểm toán 2012 thất thu ngân sách có vấn đề.  Sai phạm rõ, vẫn biểu quyết... Đồng tình  Phó chủ toạ QH Uông Chu Lưu đề nghị ủy ban rà của QH và kiểm toán quốc gia phải làm rõ vì sao việc thu, chi NSNN 2012 còn nhiều hạn chế, bất cập, như thất thu, bội chi... Nhưng kết luận rút cuộc của kiểm toán và thẩm tra vẫn đồng ý với con số tổng thu ngân sách 1.058.140 tỷ đồng, tổng chi là 1.170.924 tỷ đồng mà Bộ Tài chính đưa ra. Ông đặt câu hỏi: “Có những khoản chi mà qua kiểm toán và soát thấy hoàn toàn không đúng, vậy có nên đồng ý với quyết toán của chính phủ về khoản chi đó không? Vì như vậy là ta đồng tình rồi”. Chủ nhiệm Hội đồng Dân tộc Ksor Phước tán đồng cao với ít rà, nhưng không tán đồng về “thái độ đưa ra QH”. “Kiểm toán nêu ra một loạt sai phạm, rồi soát cũng nói rõ, nhưng cuối cùng biểu quyết lại đồng tình. Không hiểu thế nào?” - ông đặt câu hỏi. Phó chủ toạ QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng: “Vấn đề này rất khó đáp, vì thất thu đã thất thu rồi. Chi không đúng đã chi rồi”. Còn theo lý giải của Chủ nhiệm UB Tài chính và Ngân sách Phùng Ngọc Hiển, có những khoản chi đã qua, kiểm toán rồi, quốc hội thông qua rồi, nhưng 10 năm sau mới phát hiện ra thì vẫn phải xử lý, thu hồi. “Tức phát hiện sai phạm ở năm nào, thì xử lý ngay trong năm đó. Tôi chỉ sợ nhất không phát hiện ra các vụ làm sai. Câu hỏi đáng phải đặt ra là liệu trong này có bao lăm cái (làm sai) chưa phát hiện ra” - ông Hiển đặt vấn đề.  Có những dự án làm đầu năm, cuối năm hỏng  Chủ nhiệm UB Kinh tế QH Nguyễn Văn Giàu phân bua sự lo ngại khi “những tồn tại, vi phạm năm sau giống như năm trước, nhưng trầm trọng hơn mà chưa đưa ra giải pháp nào để xử lý”. Trước thực trạng nợ thuế năm tăng tới 20.000  dịch vụ chuyển nhà trọn gói  tỉ, ủy viên Nguyễn Văn Giàu cho rằng cần xem xét lại “nếu nợ thuế, thất thu mà cứ phát hành trái phiếu để bù đắp”. Liên tưởng đến những đánh giá về thất thoát lớn, phung phí, sai phạm trong xây dựng căn bản, ông Nguyễn Văn Giàu yêu cầu thường vụ QH cần bẩm QH giải pháp để giảm dần, hay ít ra tương đồng với các nước khu vực ASEAN. “Chứ càng ngày càng thấy sai lớn hơn, mà cứ bàn thế này thì không ổn. Lương tâm không ổn” - ông nói. Chủ nhiệm Hội đồng Dân tộc Ksor Phước đề xuất QH phải đề nghị Chính phủ xử lý những DN, chủ đầu tư không thực hiện đúng quy định, vì những việc này đã kéo dài hàng chục năm nay. Nếu cứ như vậy mãi “còn đâu là pháp quyền, là quyền lực của dân chúng”. Ông Ksor Phước lắc đầu trước thực trạng bội chi quá nhiều ở xây dựng căn bản. “Đi giám sát ở các địa phương, người dân nói một đề án ở đó chưa bằng một con đường ngắn 100-200m ở tỉnh thành. Ở thảnh phố mỗi mét là cả tỉ đồng”. Ông băn khoăn khi bình quân mỗi năm chính phủ dành 5 tỉ đồng cho mỗi xã đặc biệt khó khăn, nhưng lúc đến thị sát thì chẳng thể biết được “rút cuộc tiền đi đâu?”. Ông Ksor Phước cho rằng, có nhẽ chỉ minh bạch nếu có kiểm toán vào. “Có những cái làm đầu năm, cuối năm hỏng. Việc chi cho chương trình đích quốc gia phải khôn xiết trang nghiêm. Đây không chỉ là cam kết từ chỉ đạo của Đảng, mà là ý chí của QH, tình cảm của quần chúng. # Cả nước với những người dân khó khăn" - ông nêu. Liên hệ đến những tồn đọng về quyết toán NSNN, Chủ nhiệm Ksor Phước đề nghị nếu đến năm 2015, quyết toán cho 2013 vẫn tăng, thì Bộ trưởng Tài chính phải trả lời trước quốc hội về nghĩa vụ của mình. “Bộ trưởng phải chỉ được đích danh những tỉnh vi phạm. QH không nói chung chung nữa, mà phải xử lý chính danh”.